Proximaal biceps letsel
De biceps brachii, kortweg biceps, is de grote spier in de bovenarm die verantwoordelijk is voor het buigen van de elleboog. Deze spier strekt zich uit vanaf de schouder over de voorkant van de bovenarm tot vlak onder de elleboogplooi. Klachten met betrekking tot het proximale deel van de biceps doen zich voor aan de voorkant van de schouder en de bovenarm. Wanneer de klachten zich meer naar beneden uitstrekken richting de elleboog, spreken we van een distaal biceps letsel.
De biceps bestaat uit twee spierbuiken met elk een eigen oorsprong. De lange pees van de biceps begint in het schoudergewricht en is vaak betrokken bij proximaal bicepsletsel. De korte pees begint op de bovenarm, en samen hechten ze aan op de onderarm. De biceps is verantwoordelijk voor het buigen van de elleboog en het draaien van de onderarm. Bovendien voorkomt de lange bicepspees overmatige opwaartse verplaatsing van de schouderkop in het schoudergewricht.
Proximaal bicepsletsel kan worden onderverdeeld in drie categorieën:
De termen tendinitis en tendinopathie worden vaak door elkaar gebruikt. Tendinitis, een oudere term, wordt steeds minder gebruikt, terwijl tendinopathie een aandoening van de pees beschrijft waarbij de kwaliteit van de pees is verminderd. Dit komt door kleine scheurtjes in het weefsel (microtrauma) die onvoldoende herstellen, resulterend in een ontstekingsreactie. Dit leidt tot verslechtering van het peesweefsel, gepaard met pijn en functieverlies. Biceps tendinopathie ontstaat meestal als gevolg van andere schouderproblemen, zoals het subacromiaal pijnsyndroom of letsel aan de rotator cuff.
De lange bicepspees loopt in een groeve (sulcus intertubercularis) van de bovenarm, gestabiliseerd door bindweefsel en schouderspieren. Bij subluxatie of dislocatie verschuift de bicepspees uit de groeve, mogelijk als gevolg van acuut trauma of scheuren in de subscapularis en supraspinatus spieren. Bij ernstige instabiliteit kan de bicepspees vast komen te zitten in het schoudergewricht.
Een bicepspees ruptuur treedt meestal op bij de lange kop van de bicepspees en kan volledig of gedeeltelijk zijn. Dit gebeurt vaak op latere leeftijd, na langdurige schouderklachten, of als gevolg van trauma, zoals een val op een gestrekte arm of het tillen van een zwaar voorwerp. Het bekende "Popeye-teken" kan zich manifesteren als spierweefsel naar beneden zakt, wat resulteert in een zichtbare bult aan de voorkant van de bovenarm.
Proximaal bicepsletsel ontstaat vaak als gevolg van andere schouderaandoeningen. In vijf procent van de gevallen treedt proximaal bicepspeesletsel op zonder bijkomend schouderletsel. Acute traumatische momenten, zoals vallen op een gestrekte arm, tillen van zware objecten of bovenhandse sportactiviteiten, kunnen de oorzaak zijn.
Het kenmerkende symptoom van proximaal bicepsletsel is pijn aan de voorzijde van de schouder, verergerd tijdens beweging en het aanspannen van de biceps. Drukken op de voorkant van de schouder intensiveert de pijn. Bij bicepspees instabiliteit kan men de pees voelbaar in en uit de groeve voelen springen. Bij een bicepspees ruptuur kan een bult aan de voorkant van de bovenarm zichtbaar zijn (Popeye-teken) of blijft de pees vastzitten in de groeve, zonder zichtbare bult.
Na een gesprek over de klachten en een lichamelijk onderzoek, waarbij de hele schouder wordt getest, kan de arts of fysiotherapeut een voorlopige diagnose stellen. Beeldvormend onderzoek, zoals röntgenfoto's, echografie of een MRI-scan, is nodig bij verdenking van instabiliteit of een ruptuur van de bicepspees, tenzij een Popeye-teken duidelijk aanwezig is.
De behandeling van biceps tendinopathie is conservatief en omvat voornamelijk fysiotherapie, eventueel ondersteund door pijnstillers of ontstekingsremmers. Rust is essentieel, vermijd bewegingen die pijn veroorzaken, en de nadruk ligt op het herstel van het peesweefsel. Instabiliteit vereist vaak een operatieve ingreep, waarbij de chirurg de pees herstelt of verplaatst, afhankelijk van de mate van verplaatsing en eventuele andere spierscheuringen. Een ruptuur van de bicepspees wordt zelden geopereerd, omdat de kracht over het algemeen behouden blijft, behalve in gevallen waar de schouderfunctie niet volledig herstelt na revalidatie, met name bij bovenhandse sporters.
Maak hier je afspraak