Patello-femoraal Pijnsyndroom

Patello-femoraal pijnsyndroom

Ook bekend als anterieure kniepijn, chondromalacia patella, of patello-femorale dysfunctie, wordt het patello-femorale pijnsyndroom (PFPS) gekenmerkt door pijn rondom de knieschijf. De klachten manifesteren zich bij specifieke belasting van het patello-femorale gewricht, dat gevormd wordt door de knieschijf (patella) en het bovenbeen (femur). PFPS komt vooral voor bij jongeren en jongvolwassenen, en wordt vaak aangeduid met verschillende termen, waaronder anterieure kniepijn, chondromalacia patella, en patello-femorale dysfunctie.

Afspraak maken

Beschrijving van de aandoening

De knieschijf heeft een achterkant die v-vormig is en past in de groeve van het bovenbeen. Deze anatomie maakt op en neer bewegen van de knieschijf mogelijk tijdens het buigen en strekken van de knie. De knieschijf fungeert als een hefboom tussen het boven- en onderbeen, waardoor minder kracht nodig is om de knie te strekken. Het gewricht wordt gestabiliseerd door bovenbeenspieren (quadriceps), diverse banden, en de tractus iliotibialis. Een disbalans tussen deze structuren is waarschijnlijk de oorzaak van PFPS, vooral tijdens activiteiten waarbij kracht wordt gezet, zoals hurken of hardlopen. De pijn lijkt voort te komen uit irritatie van de kapsels en banden rondom de knieschijf, evenals verhoogde druk die pijnsignalen van zenuwstructuren in het bot onder het gewricht kan veroorzaken.

Oorzaak en ontstaanswijze

Verschillende oorzaken kunnen bijdragen aan de spierdisbalans rondom de knieschijf, waaronder standsafwijkingen van de knieën, enkels of heupen, verminderde spierkrachten in de bovenbeen- of heupspieren, overbelasting, en verkorte hamstrings. PFPS komt vaker voor bij jongvolwassenen, tweemaal zo vaak bij vrouwen als bij mannen, en doet zich niet voor na het 60ste levensjaar.

Klachten en symptomen

Typerende klachten bij het patello-femorale pijnsyndroom zijn:

• Geleidelijk ontstaan van pijn rondom of achter de knieschijf.
• Klachten worden opgewekt bij activiteiten zoals traplopen, hardlopen, hurken of fietsen.
• Langdurig zitten met gebogen knie kan ongemak veroorzaken, bekend als een 'theaterknie.'
• In sommige gevallen kan de knie 'haperen' bij het strekken of buigen.

Afspraak maken

Diagnose

De diagnose wordt gesteld door middel van een vraaggesprek en lichamelijk onderzoek, waarbij aanvullend onderzoek doorgaans niet nodig is. Dit aanvullend onderzoek kan echter helpen bij het uitsluiten van andere problemen met de knieschijf.

Behandeling en herstel

De behandeling omvat oefeningen gericht op het herstellen van de spierbalans rondom de knieschijf. Hierbij staan krachttraining voor de quadriceps en bilspieren centraal, evenals rekoefeningen voor verkorte hamstrings en stabiliteitstraining. In sommige gevallen kunnen steunzolen worden geadviseerd als de klachten hun oorsprong vinden in de enkel. Het herstelproces kan langdurig zijn, soms tot meerdere jaren, afhankelijk van het nauwgezet uitvoeren van de oefeningen. In zeldzame gevallen kan een operatie nodig zijn. Raadpleeg uw zorgverlener voor begeleiding bij pijnverlichting en herstel.