Heupfractuur - Collum femoris fractuur / Gebroken heup

Heupfractuur

Een heupfractuur treedt op wanneer de heup is gebroken, vaak als gevolg van een val. Steunen op het aangetaste been wordt onmogelijk, en de breuk vereist doorgaans een operatieve behandeling. Heupfracturen zijn zeer veelvoorkomend, waarbij ongeveer 1 op de 680 mensen hiermee te maken krijgt. Dit aantal stijgt jaarlijks, en driekwart van de patiënten met een gebroken heup is 75 jaar of ouder, waarbij vrouwen vaker worden getroffen dan mannen.

Afspraak maken

Beschrijving van de aandoening

Het dijbeen, in medische termen het femur, is bij een heupfractuur gebroken. Soms betreft het een gedeeltelijke breuk, maar in ernstige gevallen kan de gehele heupkop afbreken en verschuiven de afzonderlijke delen ten opzichte van elkaar. Deze aandoening heeft aanzienlijke gevolgen, met name voor oudere patiënten, waarbij één op de drie patiënten binnen het eerste jaar na de breuk overlijdt, en overlevenden vaak veel zelfstandigheid verliezen.

Oorzaak en ontstaanswijze

Heupfracturen ontstaan vrijwel altijd na een ongeluk of val, vooral bij ouderen. Bij jongere mensen is een hoog energetisch ongeval nodig, zoals een val van grote hoogte of met hoge snelheid, of een frontale botsing, om de heup te breken.

Klachten en verschijnselen: symptomen

Symptomen van een heupfractuur omvatten pijn in de heup na een ongeval of val, vrijwel onmogelijke steunname op het aangetaste been, onvermogen om te lopen, exorotatie (naar buiten gedraaid) van het been, en mogelijke verkorting van het aangedane been door opwaartse verschuiving van het femur.

Afspraak maken

Diagnose

De diagnose wordt gesteld op basis van het verhaal van de patiënt, lichamelijk onderzoek en röntgenfoto's. Indien een heupfractuur wordt vermoed en röntgenfoto's geen breuk tonen, kan een MRI-scan of botscan worden uitgevoerd voor bevestiging.

Behandeling en herstel

De behandeling is doorgaans operatief, met als doel de breuk zodanig te fixeren dat de patiënt het been zo snel mogelijk weer kan belasten. Verschillende technieken worden toegepast afhankelijk van de breuk, en in sommige gevallen kan een heupprothese (kunstheup) worden geplaatst. Na de operatie start de revalidatie snel, onder begeleiding van een fysiotherapeut, om complicaties van langdurige bedrust te voorkomen. Het voorkomen van heupfracturen is cruciaal, met name bij oudere patiënten, en kan worden bereikt door valpreventie en het consequent dragen van heupbeschermers.